Doğru bilinen yanlışlar - Akay AKTAŞ

Doğru bilinen yanlışlar

Yazar: Akay AKTAŞ |  Tarih: 27 / 09 / 2025 |  Yazı Okunma: 171

---

Iğdır büyük ve canlı bir ilçe. İklim ve verimli ovası bu canlılığın ana nedenidir.

 Kültürü de Osmanlı tabir ettiğimiz Osmanlı Devletinden farklıdır. Zira yüzlerce yıl Doğudaki Türk devletlerinin yönetiminde kalmıştır. Pek az Osmanlı yönetiminde ve 92 yıl kadar Rus işgalinde kalan Iğdır, doğal olarak Pers-İran coğrafyasında hüküm süren Türk devletlerinin bir parçasıdır. Dolayısıyla mezhep-lehçe ve kültür olarak da bu bölgeye aittir.

Iğdır Türkiye Cumhuriyeti topraklarına katılınca eski kültürel gelenekleri aynen devam etmiştir. Hala da etmektedir.

         Iğdır 1960 lara kadar 6-8 bin nüfuslu bir ilçedir. Bu nedenle de öyle tarihini kültürünü araştıracak, kağıda dökecek akademik çalışma yapacak bir aydın, bilgi belge de pek bulunmamaktadır.

         Iğdır ile ilgili ilk tarihi çalışmayı Ortaokul Müdürü ve tarihçi Veli Orkun yapmıştır.1958 yılında yapılan bu çalışma o günün şartlarına göre gerçekçi ve belgesel bir kitap niteliğindedir.

         Daha sonra Nizamettin Onk, Nihat Çetinkaya Iğdırla ilgili kitap bastırdılar. Nizamettin Onk’un kitabı tarihi gerçekler bakımından önemli bir çalışmadır.

Nihat Çetinkaya’nın çalışması ise Iğdır boylarının kökenleri ve yer adları üzerine yapılan bir araştırmadır.

         Ardından Mücahit Özden Hun Iğdır Sevdası adlı 3 ciltlik bir kitap yayınladı. Özellikle babası merhum Mecit Hun’un hatıra ve notlarından gazete yazılarından yola çıkarak yaptığı çalışma o yıllarda yaşayan canlı tarih diyeceğimiz abide kişiler ile yaptığı röportaj ve sohbetler Iğdır’ın unutulmaya yüz tutan tarihi, sosyal kültürel olaylarını belge ve resimler ile kayıt altına aldığı değerli bir kitaptır.

         Prof. Dr. İbrahim Güner’in Iğdır üzerine yaptığı doçentlik tezi ise büyük bir boşluğu dolduran akademik bir eserdir.

         1992 Yılında Ermenistan’ın Karabağ’a saldırması sonucu bir gece alınan hükümet kararıyla Kars vilayeti üçe bölündü ve Ardahan-Kars-Iğdır vilayetleri ihdas olundu.

 Avrupa’da Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması (AKKA) çerçevesinde sınırda bir alaydan fazla askeri birlik bulundurulamıyordu. Kars üç il haline gelince sınırda her il için jandarma ve hudut alayları istihdam edilebildi.

         Iğdır’ın idari olarak bir gecede il olması onu il yapmadı. İlçe müdürleri, şefleri bir gecede müdür olmasına oldular da ne yapacaklarını da şaşırdılar. Bu noktada ben kurumlara Valilikte günlerce seminer verdim.

         Mazot ticaretinin getirdiği ekonomik canlılık ve liyakatsız müdürler aydın geçinenler yazarlığa soyundular. Kitaplar bastırdılar. Ne ciddi bir araştırma ne bilgi ne belge olmadan kulaktan dolma bilgiler ile kitaplar basıldı.

         İnternet denilen SANAL AĞIN yaygınlaşmasıyla birlikte bilgi kirliliği de aldı başını gitti.

         Dilucu’nu Atatürk tarafından parayla satın almasından tutun, ilk Belediye Başkanının özünde 7.nci sırada olan Rıza Yalçın’ı ilk belediye başkanı gösteren dehşetengiz makaleler yazıldı. Hatta pek büyük bir araştırmacı Kaça-kaç denilen 1918-20 yılları arasında Iğdır’da 50 tabur milis olduğunu dahi iddia etti.

         Bilindiği gibi 50 tabur asker 25.000 asker, başka bir deyişle kolordu eder. Eğer Iğdır’da bu kadar bir milis vardıysa bir avuç Ermeni komitacıları nasıl o katliamları yapabildiler.

         Bir başka derin araştırmacı doçent unvanlı birisi Iğdır üzerine yazıp belediye marifetiyle bastırıp yayınladığı kitapta Iğdır’ın ünlü Bozbaşını tarif ederken gerekli malzeme:

         -Yarım kilo kuşbaşı dana eti

         -Yarım kilo lepe (nohut yarısı)

         -Bir paket margarin gerekli diyor ve bu yemeğimizi katlediyordu.

         Bu zat-ı muhterem anasına, ninesine sorsaydı, onlar doğrusunu söylerdi. Bozbaş koyunun maçasından yapılır. Lepe değil nohut kullanılır. Yağ atılmaz Etin kendi yağı ve bir parçada kuyruk yağı ile pişirilir.

         Bu ve benzeri hatalar beni hayli rahatsız etti. Hepsine gazetemde cevap verdim vermesine ama ne kadar etkili olabildim diye sorarsanız sıfır derim.

O kadarki benim gibi birkaç tarihi ve Iğdır’ı bilen insanın aradan çıkmasıyla bu yanlış bilgiler gelecek kuşaklar için hatalı bilgiler yumağı olarak zihinlere ve kayıtlara geçecektir.

         Böylece bu çalışmanın hayata geçmesi için bir öneride bulundum. Sayın Vali Ercan Turan ve Sayın Rektör Ekrem Gürel konuya sıcak baktılar ve böylece bir komisyonun kurulmasına karar verildi.

         Takdir ve teslim edileceği gibi bu çalışmanın fikir babası benim. Ama bu yetmez. Her konuda bilgili olmadığım gibi birçok kaynağa belge ve bilgiye resmen ulaşabilmemin de imkânı yoktur. Zira sıfatım unvanım olmadığı gibi konunun ekonomik ve idari boyutu da vardır.

           Komisyon bunları ve varsa daha başka yanlışları da titiz bir çalışma ile gerçekleri bulup kamuoyuna sunmak ve bu DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLARI düzeltip bizden sonraki kuşaklara sağlam güvenilir bilgiler aktarmaktır.

         Komisyon olarak dün yani 23/Eylül/2025 Günü Üniversite Konukevinde toplandık.

         Doç.Dr. Suna Altan, Doç.Dr.Oğuz Şimşek, Öğr.Görevlisi Arslantürk Akyıldız ve naçizane ben Doğru Bilinen Yanlışlar üzerinde meşverette bulunduk. Bilgi ve belgeleri masaya yatırdık.

1-Iğdır’ın Kurtuluşu 12 KASIM MI-14 KASIM MI?

  

Esasen yıllarca Iğdır’ın Kurtuluşunu 12 Kasım olarak andık ve kutladık. Kaç kuşak 12 KASIM İlkokulundan mezun olduk. Sonra bir prof ortaya çıktı ve 14 Kasım’da Iğdır Kurtuldu dedi. Yetkilileri ikna etti ve kırk yıllık kâni oldu yani. Geçmişimizden anılarımızdan koptuk. Ortak hafızamız gitti. Ve o tarihi okul binası da yıkıldı.

 

 2-Dilucu ve Küçük Ağrı Dağı’nın parayla 1920 yılında alınması

Türkiye’de iki konu hep para kazandırır. Din ve Atatürk.

Birkaç yıl önce Yılmaz Özdil Sözcü Gazetesi’nde Atatürk’ün Dilucu’nu ve Küçük Ağrı’yı kendi cebinden verdiği parayla satın aldığını yazdı. Serdar Ünsal’da ondan alıntılayarak Yeşil Iğdır’da yazdı. Böylece O büyük Adam’ın hanesine bir olay daha yazılmış oldu. Ama tamamen tarihi gerçeklere aykırı olarak. Olayın özü şu:1926 da patlak veren Ağrı İsyanını devlet bastırmakta çok zorlandı. Zira isyancılar Küçük Ağrı’nın öte yamacına yani İran’a geçiyorlardı. Ve böylece Türk askerinin takibinden kurtuluyorlardı. İşte Atatürk bu noktada görüşmeler vasıtasıyla Küçük Ağrı’yı İran’dan toprak mübadelesiyle Türkiye sınırlarına kattı.

  Konuya devam edeceğim.

Iğdır'ın Kahramanı Çankırılı Mehmet Çavuş'a Genelkurmay Arşivinde Rastlanmadı

Iğdır'ın işgalden kurtuluşu sırasında şehit düştüğü için kahraman ilan edilen ve şehitler anıtına adı verilen 'Çankırılı Mehmet Çavuş' diye tanınan Mehmet Özgür'ün ismine Genelkurmay kayıtlarında rastlanmadı.

Valilik tarafından kurulan komisyon Mehmet Çavuş Anıtı'nın isminin Mehmetçik Anıtı olarak değiştirilmesine karar verdi. Haberhttp://www.haberler.com/igdir-in-kahramani-cankirili-mehmet-cavus-a-6387247-haberi/

16:29

Yazarın diğer yazıları
Doğru bilinen yanlışlar Doğada Güzellik Vicdanı umudun önüne kurulan dershane barikatı Joker gibi bir öğretmendim Iğdır’da da ‘Yaşlılar Çalıştayı’ yapıldı Ne kadar özgürsünüz Doğuş Gazetesinden dostluğa dinamit:) Rapor al, Bedel öde yoktu, Askerlik yapmayana kız verilmezdi Eskiden kavurucu sıcaklarda ne mi yapardık? Rektör Bey’in basın toplantısından notlar Bay Vali haklıdır gazetecilerin kalemi silahıdır Valilik makamına: Doğru bilinen yanlışlar hakkında Kurban Kesmenin Tarihsel Kökeni Rektörlük Devir-Tesliminden Notlar Sahte Karakol İyi Kİ Belediye Başkanı Değilim Kitap Fuarına Niye Mi Katılmadım Yazılı Basının Sonu Geliyor Iğdır Valiliğine (İl Emniyet Müdürlüğü) Uzayda Bir Iğdırlı Hocam Sen De Tenis Oynadın Mı? Şeyda Gönüllerin Yeri Doğada Güzellik Bir Portre: Taner Tazegün / Orman İşletme Müdürü Önce Hayal Edilir Ünlü Şair ve Yazarlarımızdan Kesitler Başkan Ayaz Karşı Ki Dağları Da Sen Mi Yarattın? Kanada’daki Kars Aşk Mı Yoksa Cesedimi Bağışladığım Haberine Yorumlar Hava kirliliği ve çözüm önerilerim El Velayeti Hıfzsıhha Heyetinden Hava Kirliliği Cihetinde Çok Mühim Kararlar Vali Bey’in Gazeteciler Günü'nde Basına Verdiği Kahvaltıdan Notlar Dr. Memet Kum’un Hikâyeleri (video) Tam Bir Mu’min ve Muhterem Kardeşimizin Başına Gelenler Anladık Müslümansınız Ama Hangi Millettensiniz? Geçinemiyoruz Şiir Üzerine-2 Şiir Üzerine-1 Tekno Mankurt: Günümüz Gençleri Mankurtlaşıyor Doğada Güzellik Vali Paşa Siz Hiç Makamda Oturmaz Mısınız? Doğru Bildiğimiz Yanlışlar Yalnızca Ekmekler Mi Bozuldu Bir Ağaç Gibi Hür Yaşama Romantizmi Yıkmaya-Satmaya Ne De Teşne Toplumuz Okuyucularıma Duyurumdur

Henüz yorum bulunmamaktadır. İlk yorumu siz yapabilirsiniz.

Ad, Soyad	*
E-Mail	*
	Kalan karekter sayısı:
Yorum	*
	Güvenlik kodunu giriniz: *
	(* Doldurulması zorunlu alanlar)