IĞDIR ÖHD VE İHD’DEN BASINA VE KAMUOYUNA...

Özgürlük İçin Hukukçular Derneği Iğdır Temsilciliği ve İnsan Hakları Derneği Iğdır Temsilciliği bugün ortak bir basın açıklaması yaptılar.

Açıklamayı okuyan Iğdır İHD’den Av. Yaşar Kalmış şu hususlara dikkat çekti:

Özgürlük İçin Hukukçular Derneği Iğdır Temsilciliği ve İnsan Hakları Derneği Iğdır Temsilciliği olarak Iğdır S Tipi Hapishanesine mahpusların sürgün getirilmesinin ardından aldığımız başvurular neticesinde Aralık ve Ocak ayında Iğdır S Tipi Hapishanesine ziyaretler gerçekleştirilmiş olup mahpuslarla yapılan görüşmeler neticesinde düzenlenen ayrıntılı rapor basın açıklamamızdan sonra siz değerli basın emekçileriyle paylaşılacaktır.

Türkiye Hapishanelerindeki ülke genelinde gerek infaz rejimi, gerek hapishane koşulları bakımından pandemi süreci de özellikle siyasi mahpuslar üzerindeki tecrit, izolasyon ve hak ihlallerini derinleştiren bir süreç olarak ele alınmıştır.

Ayrıca bilinmektedir ki tecrit ve izolasyon koşulları ile sıkça tartışma konusu olmuş Türkiye’nin gündemine 90’ların ortalarından sonra girmeye başlamış, 2000 yılında 19 Aralık operasyonuyla F Tipi Hapishanelerine geçiş gerçekleştirilmiştir. 20 yılı aşkın sürede Türkiye hapishanelerinde tecride maruz bırakılan mahpusların yaşadıkları ağır hak ihlalleri ortadadır. Türkiye’de açık ve kapalı olmak üzere 396 hapishane bulunmaktadır. Adalet Bakanlığı son 5 yılda 94 yeni cezaevi inşa edildiğini açıklamıştır. 90’lı yılların F Tipi Hapishanelerinden sonra yeni tip olarak karşımıza çıkan S Tipi Hapishanelerinde tüm hapishanelerden farksız hak ihlallerinin merkezi olmaya başlamakla birlikte tecrit ve işkencenin uygulama yeri olarak rapor çalışmalarımıza konu olmaktadır.

Antalya, Bodrum, Iğdır S Tipi Hapishaneleri yüksek güvenlikli olup mahpusların 1-3 kişilik odalarının olduğunu, ağırlaştırılmış müebbet ve tehlikeli mahpus statüsünde olan kişilerin cezalarının infaz edildiği, ancak mahpusların tek kişilikte kalmayı istememesine rağmen mahpusların tekli odalarda barındırıldığı, odaların güneş ışınlarını hiç almayacak şekilde dizayn edildiği hapishanelerdir.

Değerli Basın Emekçileri;

Iğdır S Tipi Hapishanesinde mahpusların ağır tecrit altında olduğu, sürgün mahpus Hogir Batu’nun onur kırıcı ve ulusal uluslararası mekanizmalara karşı tamamen aykırı bir şekilde yapılan çıplak arama uygulamasına karşı 27 gündür açlık grevinde olduğu bilgisi ile ziyaretlerimizde tespit ettiğimiz bazı hak ihlallerini siz değerli basın emekçileriye paylaşma gereği doğmuştur.

 Bu kapsamda;

1-) Odaların içini gören kameraların yerleştirildiğini, odalarda özel alanların dahi izlendiğini belirtmişlerdir.

2-) Sağlık hakkına erişim hususunda yaşanan hak ihlalleri ( kelepçeli muayene, hastane sevklerinin ve revir muayenelerinin gecikmeli yapılması) ziyaret edilen hasta mahpuslar tarafından dile getirilmiştir.

3-) Mahpusların farklı yerlerden keyfi bir şekilde sürgün getirildiklerini, çoğunlukla ailelerinden uzak olduklarını, ailelerin ziyaret edebileceği bir mesafede olmadıklarını belirtmişlerdir.

4-) Iğdır S Tipi hapishanesine nakledilen mahpusların tamamının çıplak aramaya maruz bırakıldıkları, buna karşı mahpusların ‘İnsanlık Onuru İşkenceyi Yenecek’ şeklinde slogan attıkları, akabinde bazı mahpusların, infaz koruma memurları tarafından darp edildikleri, yerlere yatırıldıkları, ters kelepçe takıldığı, tek kişilik odalara konuldukları tespit edilmiştir.

5-) 23/12/2021 tarihinde Diyarbakır 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Hapishaneden Iğdır S Tipine sürgün edilen mahpus Hogir Batu, kurum girişinde maruz kaldığı çıplak arama ve işkenceye karşı, insanlık onuru ile bağdaşmayan uygulamaların son bulması adına 27 gündür açlık grevinde olduğunu belirtmiştir.

6-) İnsanlık onuruna aykırı olan çıplak arama, 28.03.2020 tarih ve 2324 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararı ile yayımlanan, Ceza ve İnfaz Kurumlarının Yönetimi ve Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin infazı hakkında Yönetmelik md. 34 ile hukuksal bir zemin yaratılmaya çalışılmış, Yönetmeliğin iptali doğrultusunda açılan davalar devam etmektedir.

7-) Mahpusların, özgürlüğünden alıkonulduğu süre boyunca sağlıklı bir ortamda kalmaları için gerekli temizlik araçları kendilerine verilmeli, kişisel koruyucu malzemeler ile temizlik malzemelerinin kantinden ücreti karşılığında değil, ücretsiz erişimi sağlanmalıdır, hijyen koşullarına dikkat edilmeli, pandemi koşulları dikkate alındığında temizlik ve sağlık konularında titiz davranılması gerekmektedir.

8-) Türkiye’deki tüm hapishanelerin alınmış olan tedbirlerin standartlara uygun olup olmadığı konusunda, kamuoyunun bilgilendirilmesi için, aralarında hukukçuların, insan hakları örgütleri ve hükümet temsilcilerinin de bulunduğu bir heyetin kısa süre içerisinde oluşturularak incelemelere başlamaları gerekmektedir.

9-)Ağır hasta mahpusların salgın hastalık durumunda ciddi risk grubunda bulunması nedeniyle serbest bırakılarak infazları ertelenmeli, hasta mahpusların değerlendirilmeleri her koşulda sadece klinik yaklaşım ile değerlendirilmeli, alıkonulmasının uygun olmadığına dair tıbbi raporları olan mahpuslar ivedilikle salıverilmelidir.

10-)Hapishanelerde mahpuslara yönelik işkence ve kötü muamele uygulamalarından derhal vazgeçilmeli; hukuka aykırı fiiller gerçekleştiren kamu görevlileri hakkında etkin soruşturma mekanizmaları işletilmelidir.

11-) Devletler, taraf oldukları sözleşmelerde yer verilen işkence yasağını da göz önünde bulundurarak, çıplak arama uygulamasına tamamen son vermeli ve hapishanelerde işkencenin önlenmesi için gerekli tedbirleri almalıdır. Bu husus, devletlerin işkence ve diğer insan hakları ihlallerinin önlenmesine dair aktif yükümlülüklerinin bir gereğidir. Ortaya bir hak ihlali çıktığında, bu hususun etkin soruşturulması ve sorumluların yaptırımla karşı karşıya bırakılacağı yargılama süreçlerinin gerçekleştirilmesi de söz konusu aktif yükümlülüğün bir parçasıdır. İşkence, bu anlamda çıplak arama ve iç beden araması bir hak ihlalidir ve suçtur. Yukarıda belirtildiği gibi 5237 Sayılı TCK’nın 94. maddesinde de suç fiilleri arasında sayılmıştır. Haliyle, çıplak aramaya maruz kaldığını iddia eden kişinin, yaşanan hak ihlalinin soruşturulmasını isteme, bir başka anlatımla sorumlularla ilgili şikayette bulunma hakkı vardır. Bu hakkın en etkin ve sonuç alıcı şekilde kullanımının sağlanması gerekmektedir.

12-) Ulusal ve uluslararası mevzuata aykırı olarak yapılan ve mahpusların işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı çıplak arama öncesinde; çıplak arama yapılması gerektiğine dair makul ve ciddi emarelerin oluşup oluşmadığına dair kurum üst amirine bilgi verilmesi gerekmektedir. Bu noktada kurum üst amirine bilgi verilip verilmediği, neticesinde kurum üst amirinin çıplak aramanın yapılmasını gerekli görüp görmediği hususu yapılacak adli ve idari soruşturmalar neticesinde ivedilikle tespit edilmelidir. İnceleme neticesine göre kasti ve ihmali bulunanlar hakkında da soruşturma başlatılmalı ve haklarında başlatılan adli soruşturmada etkin bir şekilde yürütülmelidir.

13-) Çıplak aramaya ilişkin Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin ilgili hükümlerinin Anayasa’ya, başta AİHS olmak üzere Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere aykırılık teşkil ettiği dikkate alınarak insan onurunu zedelemeyen ve keyfi uygulamaların önüne geçebilecek yasal düzenlenmelerin yapılması gerekmektedir.

14)-Bizler bu temelde şunu hatırlatmak isteriz ki; özellikle hasta mahpuslar başta olmak üzere hapishanelerde bulunan tüm mahpuslara uygulanan tecrit ve ağır hak ihlallerine bir an önce son verilmesi gerekmektedir. Bu anlamda gerek siyasal iktidarın gerekse yetkililerin daha fazla ciddi sağlık sorunları ve ölümler yaşanmadan gerekli tedbirleri alması ve talepleri değerlendirmek üzere harekete geçmesi gerekmektedir. Sorunlara, temel hak ve özgürlüklerin esas alınarak yaklaşılması ve mahpusların taleplerinin bu doğrultuda değerlendirilerek, İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı ya da Onur Kırıcı Muamele ya da Cezanın Önlenmesi Sözleşmesi Seçmeli Protokolüne uygun şekilde “bağımsız” ulusal denetim mekanizmalarının oluşturulması için hükümeti derhal gerekli çalışmaları başlatmaya davet ediyor, Ceza İnfaz Kurumlarında yaşanan hak ihlallerinin çözüme kavuşturulması için Adalet Bakanlığını, TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’nu, ulusal ve uluslararası hukuk ve insan hakları kurumlarını bu anlamda harekete geçmeye davet ediyoruz. 20.01.2022

ÖZGÜRLÜK İÇİN HUKUKÇULAR DERNEĞİ IĞDIR TEMSİLCİLİĞİ

İNSAN HAKLARI DERNEĞİ IĞDIR TEMSİLCİLİĞİ

 16:37

Haber tarihi: 20 / 01 / 2022
Haber Okunma: 357
Haber Yorumları: 0

Henüz yorum bulunmamaktadır. İlk yorumu siz yapabilirsiniz.

Ad, Soyad	*
E-Mail
	Kalan karekter sayısı:
Yorum	*
	Güvenlik kodunu giriniz: *
	(* Doldurulması zorunlu alanlar)