Okunmaya Değer Bir Yazı - Murat AKKUŞ

Okunmaya Değer Bir Yazı

Yazar: Murat AKKUŞ |  Tarih: 09 / 10 / 2025 |  Yazı Okunma: 1011

---

Şah’ın devrilmesinde aktif rol oynayanlardanım.

Ve aynı zamanda mollaların, demokrasi ve özgürlük getireceğine inanan milyonlarca solcu, demokrat, liberal ve milliyetçi insandan biriyim.

Evet, Humeyni yeryüzünde cenneti vaat etti bize. Demokrasi gelecek, kimse fikirleri ve siyasal görüşleri yüzünden tutuklanmayacak, işkence yapılmayacak, kadınlara eşit haklar verilecek, giyim serbest olacaktı.

Şah’ı devirdikten sonra mollaların camiye geri döneceklerinden emindik. Devleti yönetecek durumda olduklarına inanmıyorduk.

Yanıldık. Kitaplardan ezberlediğimiz cümleleri, içi boş kavramları birbirimize söyleyip duruyorduk.

Üzerinde Durmadık 

Her şey 14 Ocak 1979 tarihinde değişti. Şah, İran’ı terk etti. Ardından İran tarihinin en büyük yürüyüşü Tahran’da yapıldı. Sansür, yasak yoktu, istediğimiz gibi bağırıyorduk.

Fakat mitingde ilk dikkatimi çeken, kim liberal Musaddık ya da solcu şehitlerin resimlerini taşıyor ise mollalarca dövülüyordu.

Pek üzerinde durmadık bu olayın, "Hele bir kurtlarını döksünler, sonra sakinleşirler" diye düşündük.

Ertesi gün gazetede, bir hırsızın genç mollalar tarafından yakalanıp, adına "İslam Mahkemesi" denilen bir mahalli heyet tarafından 35 kamçı cezasına çaptırıldığı haberini okuduk.

Haberi ciddiye almadık; "Üç beş sapsızın işi" dedik.

Bu arada bira-şarap fabrikalarının yakılması, sinemaların tahrip edilip filmlerin sokaklara atılması gibi olayların üzerinde hiç durmadık. "Ufak tefek şeylerin" toplumun demokrasi ve ulusal bağımsızlık yolundaki çabaları etkilemesini istemiyorduk.

Biz bunları söylerken, mollalar tarafından, kadın ve erkeklerin yan yana yüzemeyecekleri; okullarda aynı sınıflarda olamayacakları; birlikte spor yapamayacakları gibi gerici kararlar ardı ardına alınmaya başlandı.

"Müslüman kadınların yanında orospuların yeri yoktur" denilerek kadınlara örtünme zorunluluğu getirildi. Özellikle üniversitelerde bu yüzden çatışmalar çıktı.

Bu çatışmalardan rahatsız olduk; kadın sorununun güncelleşip ön plana geçmesini istemiyorduk! "Asıl mücadele, emperyalizme ve kapitalizme karşı verilmelidir" diyorduk. Kadın sorunu bir yan çelişkiydi, ana çelişki sömürüydü. Kadının giyim sorunu, emperyalizme karşı verilen mücadeleyi baltalamamalıydı!

Peçesiz, başörtüsüz sokağa çıkan kadınlar artık açıkça, gözümüzün önünde dövülüyordu. Bazı kadınların yüzüne kezzap atılıyordu.

Biz ise hálá büyük laflar ediyorduk; bu tür olayları devrimin kaçınılmaz sancıları olarak görüp umursamıyorduk! "İttifak" "Eylem Birliği" gibi terimlerin peşinden koşup duruyorduk.

Geçiş Sancıları Sandık 

Humeyni, "Bütün sorunlarımızın sebebi, cemiyetimizdeki ahlaksızlıklardır. Bunların kökünü kazımalıyız" diyor; genç mollalar terör estiriyordu. Kitabevleri yağmalanıyor; gazete bayileri ateşe veriliyordu.

Şiraz’da "İslam Mahkemesi" eşcinsel ve fahişe olduğu gerekçesiyle dört kişiyi idam ediyordu. Benzer olay Tahran’da da gerçekleşiyor, üç fahişe ve üç eşcinsel kurşuna diziliyordu.

Sesleri ve görüntüleriyle erkekleri tahrik ettikleri için kadın spikerler televizyondan kovuluyor; uyuşturucu olarak görülen müzik yasaklanıyordu. Alkol içen, kırbaç cezasına çaptırılıyordu.

Şimdi düşünüyorum da, insan zamanla her türlü aşağılanmaya alışıyor galiba. Hiçbirini görmüyorduk; basmakalıp analizlerimizin doğru olduğuna o kadar inanıyorduk ki!..

Oysa toplum hızla dincileştiriliyordu. Alınan her kararda "Tamam bu sonuncusu" diyorduk. Ama arkası hep geliyordu.

Kızların evlenme yaşı 18’den 13’e düşürüldü. Parfüm, ruj, saç boyası, mücevher gibi kadın malzemelerinin yurda girişi yasaklandı. Kadın çamaşırı satan mağazaların vitrinlerine sutyen, kombinezon vs. koymasına bile izin yoktu.

Kamu dairelerinde kadın memurlara tesettüre girme emri çıkarıldı.

Aslında birçok aydın kadının üye olduğu kadın dernekleri vardı. Onlar kendi küçük çevrelerinde "hamilelik tatilinin uzatılması", "eşit işe eşit ücret" gibi talepleri tartışıyorlardı.

Biz aydınlar hep aynı düşüncedeydik: Demokrasi ve özgürlüğe geçiş sancılarıydı bu tür vakalar! Abartmaya gerek yoktu.

Hepimiz "ana çelişki" üzerinde duruyorduk; öncelikle dışa bağımlılık ve ekonomik krizden kurtulmalıydık.

Referandum Oyunu 

Üç ay önce Humeyni, Paris’te komünistler de dahil olmak üzere her görüşün rahatça örgütleneceği bir demokrasiden, özgürlükten bahsederken, şimdi tüm solcu, milliyetçi ve liberalleri İslam düşmanı ilan etmişti.

Bu sözler üzerine ilk protestomuzu yaptık. Mitingimize bir milyonu aşkın insan geldi.

Mollaların en iyi siyasi stratejileriydi; işlerine gelmediği zaman hemen gündemi değiştiriyorlardı.

Referandum meselesini gündeme getirdiler. Halka soracaklardı: "İslam Cumhuriyeti’ni istiyor musunuz, istemiyor musunuz?"

Kuşkusuz bu bir oyundu; halkın yüzde 65’inin okuryazar olmadığı bir ülkede kim ne anlardı cumhuriyetten?

Yapılan propaganda belliydi; dediler ki: "İslam’a evet mi, hayır mı diyorsunuz?"

Biz bu oyunu biliyorduk ama şöyle düşünüyorduk: "Önemli olan cumhuriyettir; serbest seçimlerdir; demokratik haklardır; özgürlüklerdir. İslam Cumhuriyeti bunu sağlayacaksa neden karşı çıkalım?"

Ancak bazı küçük kesimler bu oyuna gelmemek için referandumu boykot ettiler.

Sonuçta, "evet" diyen 20 milyon, "hayır" diyen ise sadece 140 bindi.

Mollalar bu referandum sonucunu çok iyi kullandılar. Güya tüm ülke yaptıklarını onaylıyordu. Artık televizyondan sonra basın da ellerine geçmişti. Sanki tüm muhaliflerin sayısı 140 bin kişi gibi gösterdiler. Halbuki 20 milyon içinde bizim oyumuz da vardı. Ama artık bizim sesimizin çıkmasına izin verilmiyordu.

Halkı Anlayamadık 

Mollalar güçlendikçe saldırganlaştılar.

Örneğin, tirajı bir milyon olan liberal "Ayendegan" Gazetesi’ni kapattırdılar. Sıra sonra "Keyhan" Gazetesi’ne geldi; muhalif yazarların işten çıkarılmasını sağladılar.

Tüm bu olanları protesto etmek için mitingler düzenlemeye başladık. Ama iş işten geçmişti artık; insanlar yılmıştı, korkuyordu.

Özgürlük, demokrasi ve bağımsızlık için ayaklanan halkın, bu kadar kısa sürede değişeceğini düşünememiştik.

Sanmıştık ki, mollaların gerici yasalarına/kurallarına halk karşı çıkacak. Halbuki tersi oldu; mollalar yasak, sansür getirdikçe arkalarından gidenlerin sayısı arttı.

Örtünmek moda oldu!

Tüm bunlara "gelip geçici bir fırtına" diye bakmak ne büyük yanılgıydı.

Komünistlerden, solculardan, demokratlardan, milliyetçilerden sonra liberal İslamcılar da zamanla mollaların hedefi oldu.

Şah döneminden daha çok insan cezaevlerine konuldu; idam edildi.

Milyonlarca insan canını kurtarmak için yurtdışına kaçtı.

Kaçanlardan biri de bendim.

Umarım bizim hatalarımızdan birileri ders çıkarır.

(Bahman Nirumand’ın "İran" adlı kitabından)

13:32

Yazarın diğer yazıları
Şahlar Da Gider, Şahinşahlar Da Yüzbaşılar Köyü Adı Nereden Geliyor? Adım Nerede? Kürt Mona Lisa Keça Kâfroş’un Hikâyesi Okunmaya Değer Bir Yazı Destana Rızgan û Nûrê Baban Mirliğinin Şairi: Salim Şahmeran Efsanesi Artık Köylümüz Köylü Değil! Halk M.Nuri Güneş’ten çeteleri açıklamasını bekliyor (video) Cumhuriyet gazetesi Rektör Gürel'e yanlış yaptığını anladı YALAKALIKTA SINIR OLMAZ Seyyar satıcılardan ne istiyorsun bay başkan? Mehmet Nuri Güneş Beg’in durumu üzerine Evdalê Zeynikê Batıl İnançlarımız Benazir Butto Anısına Saygıyla Irak Kürdistan'ı Bağımsız Artık... Hayaller 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı Kutlu Olsun Leyla Kasım 51 Yıl Önce Bugün İdam Edildi Kürtçe’de Sevgiliye Hitap Sözleri (Peyvên Evînî Yên Kurdî) Barışa ve Sanata Adanmış Bir Ömür: Sırrı Süreyya Önder Ünlü Kürt Aşk Destanları Navê Hespên Leheng û Navdarên Kurdan (Kürt kahraman ve ünlülerin atlarının isimleri) 37 Yıl Dönümünde Enfal Jenosidini Lanetliyorum! Sevgiden Bahseden Doyumsuz Şımarıklar Memê Alan Destanı Korku Ve Aşk Halk Hekimliğinden Örnekler Bin Yılların Kürt Efsanesi: NEWROZ Halepçe Asla Unutmayacağımız Kara Günün Adıdır Kadında Cinsel Duygu Yönetimi Heso İle Naze’nin Devasa Aşk Hikayesi Davulcu Eziyetine Katlanmak Zorunda Mıyız? Mela Mustafa Barzani’yi Saygıyla Anıyoruz Bu Yazıyı Her Gün Okuyun Bugün 21 Şubat Dünya Anadil Günü Uyuşturucu Bağımlısı Gencin Anasına Yazdığı Son Mektup! İnönü’nün Doğu Planı: ‘Türkleştirin’ Ağrı Dağı’ndaki Yer Altı Şehirleri Ortadoğu'da Şiddet ve Seks Feqîyê Teyran’ın Papaz Hikâyesi Iğdır'da Sigara Yasağını Dinleyen Yok! Mem û Zin’in Aşkı Iğdır’da Komik Şeyler Oluyor! Ceza Dediğin Böyle Olur! Kazım Karabekir Paşa'nın Kaleminden Iğdır'ın Kurtuluşu Av. Medet Serhat Anısına Saygıyla... Serdarbulak'taki Rus Kışlası Neden Restore Edilmiyor? Sümerlerin En Ahlaklı Esnafı Kasap Dumuzi'nin Hikâyesi Süleyman Demirel'in Unutulmaz Sözleri Iğdırlı Zifiri Karanlıkta Erzurum Yollarında! Meşhur Agora Meyhanesi'nin Hikâyesi ve Şiiri Sözde Değil, Özde ‘İki Devlet Bir Millet’ Olunmalı Tarihte Kürt İslam Alimleri, Bilim İnsanı, Filozof ve Liderler Korhan Meteor Çukurunu Turizme Kazandırmalıyız Sosyal Medya Bizi Nereye Götürüyor? Bir Kürt Destanı: NEWROZ Unutulmayan acının adı: HALEPÇE Doktor yokluğumuz alarm verirken yeni binaya gerek var mı? '4' Parmak Rabia İşaretinin Anlamını Biliyor Musunuz? Çocuklarınıza Kendi Ulusunuzun İsimlerini Verin Iğdır'da Uyuşturucu ve Ahlaki Yozlaşma Kira Fiyatlarındaki Fahiş Artışa 'Dur' Denilmeli Zengezur Koridoru Açılırsa Ne Olur? Kıyım Sürüyor! Savaş Kaya’yı Erzurum’a Sürdüler Ak Parti İl Başkanı Ali Kemal Ayaz’a Açık Mektup Cantürk Alagöz Kıyımı Sürdürüyor: Ferhat Akkuş’u Aldılar Aşiret Değil Kürdüz... Aşiretçilik Gericiliktir Kayısı Üreticisini Tekeller Zarar Ettiriyor Adil Aliyev Ezbere Konuşuyor Leyla Kasım ve Arkadaşları Unutulmadınız, Unutulmayacaksınız Iğdır ve Serhat Yöresi Kürt Mutfağından Yemek Tarifleri Iğdır İçin Deprem Hazırlığı Ümit Özdağ Iğdır’a Ne Demek İstedi? 14 Mayıs'a Giderken Seçmen Sayılarımız Qazi Muhammed’in Şehadeti ve Vasiyeti Bir Kürt Efsanesi: Newroz Kapanmayan Yara: Halepçe... Iğdır'da 'Önce Yaya' Kuralına Uyulmuyor? Iğdır Depreme Ne Kadar Hazır? TBMM Kayıtlarında 5 Eylül 1962 Iğdır Depremi Raporu Meral Akşener’in Bize Demek İstediği..! Kürtlerin Kurduğu Devletler ve Hanedanlıklar Prof. Dr. Sehîde Îbo’yu Ermeni Derin Devleti Katletti Böyle Hırsızlık Görülmedi! Kürt Kültürünü Çalan Çalana! Kavak İle Kabak Meselesi..! Köylerin Yol Ücreti El Yakıyor Sayın Vali... Havalimanımız Var Ama Uçamıyoruz..! ‘İki Devlet Bir Millet’ Sözde Değil, Özde Olmalı... Ziba ile Muhammed’in Başına Gelenler Iğdır’da Gezilip Görülecek Yerler Demokrasi Şehidimiz 'Medet Serhat Parkı'na Adını Verin! Ağrı Dağı Bize Bakıyor, Biz Ona Bakıyoruz! Kew û Rûvi Kaçak Mazot Satanlar Durdurulmalı ‘Matruşka Ferdi’ Üzerine Hakka ve Halka İhanet Edenler Ağrı Dağı’nda Yeşeren Servetler Melayê Goranî (Molla Gürani) Kimdir? Azeri Analardan Ninniler DAİB Seçiminde Iğdır’ın Adayı Var Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Ne Getirdi? Dr.Tazegün, Dr.İlhan ve Sağlık Çalışanlarımıza Teşekkürler… Cihazdan Ezan Okutmak Caiz Midir? Bekçiler Uyuyor Mu? Hayırsever İş Adamı Masalı ve Gerçekler Seçmeli Kürtçe Dersi Bir Haktır: SEÇİN Iğdır Yalakalığın Başkenti Mi? REŞO AĞA BAYRAMLIK SORULAR! OLMADI SAYIN VALİ! Avrupa'ya İlticalar Üzerine Elektrik Faturaları Kira Bedellerini Geçti..! Iğdır'da Yönlendirme Tabelası Yokluğu Var..! Futbolda Kara Para Nasıl Aklanıyor? 'Kürtler Camii' Restore Olunca 'Türkler Camii' Oldu..! Aşı Olmada Geride Kalmak Iğdır'a Yakışmıyor Iğdır’daki İntiharların Sebebi Nedir? Sevgi Yolundaki Kapı Kızları..! Pêkenokên Kurdi (Kürtçe Fıkralar) Ferdi Turan Başarılara İmza Atacakmış..! Yakında Her Yer Tertemiz Olacak Leyla Qasım 47 Yıl Önce Bugün Celladına Meydan Okudu Ermenilerin Kafkasya’da Yaptığı Kürt Soykırımı... Halepçe Unutulmayan Acının Adıdır Gelin İle Güveyi Birbirine Kavuşuyor Dımdım Kalesi Destanı Iğdır'da Neler Oluyor? Cegerxwin Kimdir? O Sırrı Öğrenemedi..! *Hüseyin Penahi: Kalbimin Atmasına İzin Verin Ayasofya Kilise Olarak İnşa Edilmiştir Tarih Arapların Türklere Yaptığı İhanet Ve Kıyımları Yazar Derwêşê Evdî Destanı Küstürdüğünüz Sevgiliniz İle Barışmanın Yöntemleri Zembîlfiroş Efsanesi Paniğe Gerek Yok: Başaracağız Kürtlerin Özgürlük Efsanesi: NEWROZ Dengbêj Mukaddes’in İbretlikYaşamı..! Telefonda Neden ‘Alo’ Deriz Biliyor Musunuz? Fedlavi Kürd Devleti Iğdır Barosu Bu Konuya Eğilmelidir Nuh’un Gemisi Ararat’adır Korsan Emlakçılara Kim Dur Diyecek? Albay Uşmakov’un Kaleminden Kürtler (1828-1829) Dilenciliği Biz Meslek Yaptırdık! Soprano Pervin Chakar’ı Tanıyalım Erivan'daki Gök Mescid Üzerine... Belediye Neden Tabela Vergisi Almıyor? Taziye Yemeği Geleneği Sona Eriyor Iğdır Üniversitesinin Bölgeye ve Şehre Katkıları Newroz Resmi Tatil Ve Bayram İlan Edilmelidir Yeni Halepçeler Olmasın Güneşi Kadınlar Doğurur Kıssadan Hisse Bir Hikâye Taziye Yerinde Yemek İkramı Ve Mevlid! Kime Lider Denir? Steve Jobs'un Son Sözleri İnsan Haklarıyla İnsandır Düğün Evi İle Yas Evini Karıştırmayalım..! Ben Organlarımı Bağışladım. Ya Siz? Ağrı Dağı’nın Adı Değiştirilmeli... Özgürlüğün Anlamı..! Nargile Tehlikesi ve Denetimsizlik Kiziroğlu Mustafa Bey'in Hikayesi Sınırımız Yol Geçen Hanı Mı? 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nün Tarihçesi Kürt Düşmanlığının Böylesi..! Iğdır’daki Azerbaycanlılar Üzerine… Yerel Seçimlere Doğru Bugün On Ocak Çalışan Gazeteciler Günü Nasıl Da Geçiyor Yıllar Iğdır Valiliği Kömürü Baharda Mı Dağıtacak? Kıyım Sürüyor Tutulmaz Uyuyor SAYIN VALİMİZİN BİLGİLERİNE Iğdır'da Kadının Yaşamdaki Rolü Yapılan İyilikten Daha Çabuk Unutulan Bir Şey Yokmuş

Henüz yorum bulunmamaktadır. İlk yorumu siz yapabilirsiniz.

Ad, Soyad	*
E-Mail	*
	Kalan karekter sayısı:
Yorum	*
	Güvenlik kodunu giriniz: *
	(* Doldurulması zorunlu alanlar)