Yüzbaşılar Köyü Adı Nereden Geliyor? - Murat AKKUŞ

Yüzbaşılar Köyü Adı Nereden Geliyor?

Yazar: Murat AKKUŞ |  Tarih: 03 / 11 / 2025 |  Yazı Okunma: 6471

Iğdır Merkeze 9 kilometre uzaklıkta bulunan Yüzbaşılar Köyü Iğdır’ın en büyük, en eski köylerindendir. Köyün asıl adı "Alut" dur. Daha sonra "Yüzbaşılar" adını almıştır.

Peki, “Yüzbaşılar” adı nereden geliyor? Benimde doğduğum köy olan ve dedelerimizden öğrendiğimiz dikkat çekici bir hikâyesi var;

Iğdır’ın Milli Milis Önderleri Hamit Bey, Ali Merze Bey, Ahmet Haso Bey, Hasan Nado Bey ve Yusuf Ağa’nın Ermeni çetelerini Iğdır’dan temizledikten sonra, İstiklal Harbimizin Doğu Cephesi Komutanı Kazım Karabekir Paşa’ya ait birlikler Doğubeyazıt yolundan top atışlarıyla Iğdır’a girerler. Yukarıda isimlerini saydığım Milli Çete Reislerinden Hasan Nado Bey bu köyün mensup olduğu ailedendir. Iğdır kurtulduktan sonra Ermeni sınırına en yakın köylerden olan Alut’a (Yüzbaşılar) bir tabur asker yerleştirilir. 

Köyde halen Taburun bulunduğu mıntıkaya, (Tabur mevkiindeki tarlalar) Baxê Taburê (Tabur Bağı) şeklinde adlandırılır. Bazı tapularda da bu isim geçer. Taburda bir müddet sonra asker sayısı azaltılır ve burada iki yüzbaşı görevlendirilir. İbrahim Hakkı ile İsmail Yüzbaşı halk tarafından çok sevilen iki şahsiyettir. Öyle ki köyden birçok aile onları çocuklarına kirve yapar. Düğünlerde şeref misafiri olarak başköşedeler. Küskünleri barıştırır, tarlada ziraat işlerinde dahi köylü ile bilgilerini paylaşır ve yardımcı olurlar. İbrahim Hakkı Yüzbaşının çok güzel saz çaldığı da belirtiliyor.

Derken tehlikeli bir dedikodu yayılır, “Ermeni çetelerin Aras’ın öte tarafında yığınak yaptıkları ve bizim tarafa saldıracakları” söylenir. Komutanlar, derhal köy halkını toplar, saldırı olasılığına karşı köyden bir müddet ayrılmalarını gösterdikleri güvenli yere geçmelerini isterler.  Ancak, köylüler bunu kabul etmez. Köyün ileri gelenleri “Bizde kalıp sizinle birlikte savaşacağız”. Deyince gereken tedbirler alınır. Kadın ve çocuklar siperlerlerin gerisine sevk edilir. Olası bir çatışma için hazırlıklar yapılır.

Rusça ve Ermenice bilen bir kişi Aras’ın öbür tarafına gönderilir ki gerçekten böyle bir saldırı hazırlığı var mı yok mu diye? Bilgi için Ermeni tarafına geçen şahıs rahmetli Hasan Armağan'dır. Hasan amca, bırakın saldırı hazırlığını, tam tersine öbür tarafta da Türkler saldıracak diye bir tedirginlik ve keşmekeşin olduğu bilgisiyle geri döner. Bu haberden sonra hayat normal seyrine döner.

Alut Köyü halkı ve çevre köyler tarafından çok sevilen iki yüzbaşının daha sonra tayinleri çıkar. İş köye isim vermeye gelince, ikisinden birisinin ismini mi versek, ikisinin de adını mı versek, (İsmail-İbrahim köy) derken, “Çifte Yüzbaşılar” mı olsun? En son “Yüzbaşılar Köyü” isminde karar kılınır.  “Alut” adı değiştirilerek iki kahraman Yüzbaşının anıları “Yüzbaşılar” adı ile yaşatılır. Mekânları cennet olsun. Köylüler, o zaman Yüzbaşıların adlarını çocuklarına vermişler. Köydeki yaşlılarımız arasında İbrahim ve İsmail isimlerinin çok olması bu sebepledir.

Iğdır merkeze ve diğer illerimize göç vermesine rağmen köy nüfusu artmaya devam etmektedir. İçme suyu şebekesinin yanı sıra ülkemizde kanalizasyonu olan ender köylerimizdendir. İstanbul ve Manisa gibi büyük şehirlere de göç veren Yüzbaşılar köyü nüfusuna kayıtlı 522 aile de Iğdır merkezde ikamet etmektedir.

Köy kütüğüne kayıtlı binden fazla üniversite mezunu bulunan köyden birçok bürokrat ve akademisyen çıkmıştır. Son yıllarda Üniversiteye Köy nüfusuna kayıtlı ortalama 200 öğrenci yerleşiyor. Sıcakkanlı ve misafirperver insanları ile Yüzbaşılar Köyü Iğdır ovasının tam ortasında yemyeşil bir köyümüzdür...

18:50

Paylaş:        

Bu içeriğe yapılan yorumlar (1 Yorum)

1 - Prof. Dr. İdris Mehmetoğlu 07/09/2025

Teşekkürler kıymetli hemşehrim. Başarılar diliyorum.

Ad, Soyad	*
E-Mail	*
	Kalan karekter sayısı:
Yorum	*
	Güvenlik kodunu giriniz: *
	(* Doldurulması zorunlu alanlar)